De regering van Québec heeft een uitzonderingswet aangenomen tegen de studentenbeweging die inmiddels al veertien weken strijdt tegen de verhoging van de studiekosten. De Québecse studenten noemen de wet een ‘oorlogsdaad’. Een alarmerende ontwikkeling die de noodzaak laat zien om – ook in Nederland – op blijven te komen voor democratische rechten van de werkende klasse. De 1% voert nu openlijk wetgeving in om de 99% te snoeren. Studenten, leraren en Occupy-beweging trekken gezamenlijk op.

Studenten en academische wereld gemuilkorfd
Wat staat er in die wet? Wet 78 is uitzonderlijk heftig en een primeur in de geschiedenis van Québec. De wet verbiedt iedere manifestatie die niet ten minste 8 uur voor aanvang is aangekondigd. Ook elke samenscholing binnen een straal van 50 meter rond schoolgebouwen wordt verboden. Zo wordt de facto elke blokkade bij de ingang van scholen of op universitaire campussen onmogelijk gemaakt. Alle studentenorganisaties zijn ook verplicht om deze wet te respecteren, anders kunnen boetes volgen van $25.000 tot $125.000. Studentenvertegenwoordigers kunnen tot $35.000 boete krijgen, gewone studenten tot $5000. En ten slotte zullen studentenorganisaties verbonden aan onderwijsinstellingen waar studenten staken, geen subsidies meer ontvangen.

‘Zo’n onmiskenbare aanval op de tientallen jaren oude basisrechten voor sociale en politieke actie in Québec, hebben we nog niet vaak gezien’, verklaarden talrijke Québecse historici die de studenten ter hulp kwamen. De historici maken zich eveneens zorgen over de belemmering van de academische vrijheid omdat professoren vervolgd kunnen worden als ze hun studenten niet aansporen deze wet te respecteren.

Een verhoging van de studiekosten met 82%
Ter herinnering, 34% van de Québecse studenten – dat zijn er 164.500 – zijn intussen al veertien weken in staking tegen een zware verhoging van de studiekosten. Die stegen de voorbije vijf jaar al met 30%, van $1668 in 2007 naar $2168 vandaag. Dat weerhield de regering er echter niet van om een nieuwe weerzinwekkende verhoging door te voeren: de inschrijvingskosten zullen jaarlijks en tot 2018 met $255 toenemen, om zo op $3950 per jaar uit te komen. En dan hebben we het alleen nog maar over het inschrijvingsgeld, daarbovenop komen nog eens kosten voor het lesmateriaal, vervoer, eten, het uitgaansleven en vaak ook studentenhuisvesting.

Miljardairs of ouders? Het grootkapitaal of professoren? Banken of studenten? Welke belangen verdedigt de regering? Dat is wat de stakende studenten zich afvragen. ‘Wij werken aan een Québec dat van ons is. Een Québec waar onderwijs niet ten dienste staat van de economie, niet ten dienste staat van de bazen… Maar wel een Québec waar het onderwijs ten dienste staat van de autonomie, het vrije denken, de cultuuroverdracht.’ Dat zijn de woorden van Gabriel Nadeau-Dubois, sleutelfiguur van de beweging, in één van de vele video’s op het internet.

Niet zo verrassend dus dat Angelsaksische universiteitsstudenten schulden van tienduizenden euro’s opbouwen tijdens hun studies. Daar komt nog eens het gebrek bij aan werk voor jongeren met een diploma. Om te overleven en hun schulden af te betalen, hebben ze vaak geen andere keuze dan genoegen te nemen met banen waarvan de ene nog onzekerder en slechter betaald is dan de andere. Die rampzalige sociale situatie waar miljoenen Amerikaanse jongeren mee kampen, werd aangekaart door de beweging van de 99%.

Opkomen voor democratische rechten, ook in Nederland
De zware repressie tegen de studenten in Québec gaat veel verder dan wat wij op dit moment in Europa gewend zijn. Zelfs de Grieken zagen hun recht om op straat te komen niet zo drastisch de kop ingedrukt worden. Toch is dit Québecse precedent ook voor ons alarmerend. Want de laatste tien jaar zijn ook in Nederland de democratische rechten al regelmatig ernstig in vraag gesteld. Denk bijvoorbeeld aan de antiterrorismewetgeving of de Wet voetbalvandalisme en ernstige overlast, die gebruikt kunnen worden om sociale strijd de kop in te drukken.

Nu de crisis verergert, wordt ook het volksverzet heviger. Terwijl de 99% zijn recht op een toekomst eist, groeien de tegenstellingen met de 1% van de bevolking die winst maakt, speculeert en uitbuit. In deze context is democratische rechten verdedigen een prioriteit: de vrijheid om zich te organiseren, te betogen, het kapitalistische systeem in vraag te stellen, een andere maatschappijvisie uit te dragen dan die van de machtspartijen. De vrijheid ook om hoger onderwijs te kunnen volgen als een recht, en dus moet dat hoger onderwijs openbaar, maar ook gratis zijn.

Begin nu!
Strijd voor een democratisch onderwijs en jongeren die overal in de wereld op straat komen: dat zijn thema’s die ook terugkomen in het programma van het Vredeskamp van Comac dat gehouden wordt van vrijdag 29 juni tot en met woensdag 4 juli. Schrijf je in via de CJB!

Overgenomen van Comac en bewerkt door Mathijs van Dijk