De politiek van de G500 is om onder de valse tegenstelling tussen jong en oud voor ‘hervormingen’ te pleiten. In deel 1 is te lezen dat deze politiek ten dienste staat van de economische en politieke elite. Het gaat om hervormingen die van Nederland een speeltuin voor het bedrijfsleven maken en een dorre woestenij voor de werkende klasse. De G500 is kind aan huis in de speeltuin: het is niet alleen politiek maar ook organisatorisch verbonden met de elite. Deel 2 over het netwerk rond de G500.

Annabelle Schouten*

Gezien het feit dat de harde kern van de G500 tot de elite behoort of er in elk geval direct mee in contact staat, is het niet verwonderlijk dat het in korte tijd zoveel middelen bij elkaar wist te verzamelen. De elite is immers veel beter georganiseerd dan de werkende klasse. In nog geen drie maanden tijd is door middel van een intensieve pr-campagne een organisatie tot stand gekomen, die doet denken aan een campagnebureau, met een kernteam van tien vaste mensen en meer dan 100 vrijwilligers.


Gewone jongeren?

De jongeren in het kernteam hebben stuk voor stuk twee of meer studies (voornamelijk aan de Universiteit van Amsterdam) op hun naam staan, wat voor de meeste studenten gewoonweg onbetaalbaar is. Zeker met de langstudeerboete wordt activiteit naast hun studie en bijbaan onmogelijk gemaakt. Een opleiding volgen aan de Duisenberg school of finance is zeker weggelegd voor een bepaalde klasse. Deze school is een gezamenlijk initiatief van spelers uit de Nederlandse financiële wereld, zoals ING, ABN Amro, Aegon en KPMG, om nieuwe financiële leiders op te leiden, kortom, om nieuw bloed voor te bereiden op hun rol in de kapitalistenklasse.

Les1: omhoog die winsten

Daarnaast hebben een aantal van het G500-kernteam een opleiding gevolgd bij de BKB Academie, een gratis training van campagnebureau BKB met een eigen dochteronderneming, Anker Solutions. Het bureau is gespecialiseerd in het ontwikkelen van pr-campagnes in Amerikaanse stijl voor overheden, bedrijven en maatschappelijke organisaties. BKB is opgericht door de twee initiatiefnemers van de beweging ‘Niet nix’ binnen de PvdA in 1996, bedoeld om de partij een meer sociaal-liberale koers te laten varen. De BKB Academie organiseert ook reisjes naar de VS, waar de Academici meedraaien in verkiezingscampagnes, onder meer bij de Republikeinen.

In de harde kern van de G500 komen we geen (v)mbo’ers, supermarktmedewerkers, bouwvakkers, verplegers, basisschoolleraren en andere jongeren van de werkende klasse tegen. Integendeel, ze hebben posities in het bedrijfsleven of als zelfstandige die onbereikbaar zijn voor de meeste jongeren: onder andere bij de Europese studentendenktank, bedoeld om de EU en haar beleid verder te promoten en te ontwikkelen (beleid zoals de keiharde bezuinigingen), bij het Ahold-management, bij Forum Performance Management met het motto ‘Structurele winstgroei van uw organisatie’ (duidelijker kan niet), bij een Bereikbaarheidsmakelaar, speciaal gericht op het generen van meer winst in de Metropoolregio Amsterdam, bij de Nederlandse School voor Openbaar Bestuur voor het ‘topsegment’ in de publieke sector (het segment dat wel eens in het nieuws komt vanwege de te hoge salarissen) en bij het liberale opinieblad HP/De Tijd.

Als je maar wilt…

Zulke (privé-)opleidingen volgen en posities verwerven vereist een bepaalde hoeveelheid middelen en de juiste connecties. Het kan allemaal, als je in de juiste wieg bent geboren of je toetreedt tot de elite en je haar ideologie eigen wilt maken. Deze ideologie bouwt een droomwereld op: als je echt wilt en in je eigen krachten gelooft, kun je rijk en succesvol worden. De rauwe werkelijkheid dat veel ‘succesvolle’ ondernemingen zichzelf zo kunnen noemen omdat de werkende klasse zich uit de naad werkt voor een karig loontje, blijft buiten beschouwing. Het is op de arbeidskracht van de werkers dat bedrijven winst kunnen maken. Maar de G500-top draagt liever een andere boodschap uit. Sommigen uit de G500-kern weten er zelfs via hun eigen trainings- en coachingbureaus geld aan te verdienen. Eén van de leden van het kernteam verwoordt het mooi: ‘Ook al heb ik voor een vakbond (CNV – red.) gewerkt, ik geloof niet in structurele zekerheid en een heel groot sociaal vangnet. Ik geloof wel in mensen die hun eigen sociale vangnet en werkzekerheid worden. […]’.

Om de blijde boodschap te verkondigen en collectieve zekerheid wat sneller te kunnen afbreken krijgt de G500 hulp van zakenpartners. Via de BKB Academie hebben de jongeren toegang tot een breed netwerk bij overheden en bedrijven. De G500 meldt vrolijk op zijn website dat ‘het alleen kan bestaan bij de gratie van vele bedrijven die ons gratis of tegen kostprijs hun diensten aanbieden.’ Aangezien bedrijven niet draaien op menslievendheid maar op het principe van winst maken, is het wel duidelijk dat uit bedrijfskringen veel steun komt voor de campagne van de G500, juist omdat het naadloos aansluit bij hun eigen belangen.

Raad van kapitalistentoezicht

Onder andere krijgt de G500 in de vorm van huisvesting steun van Consultants for Business Excellence, onderdeel van CBE International, een organisatieadviesbureau. De directeur is betrokken geweest bij reorganisaties van grote bedrijven en overheden – ook ‘hervormingsgezind’ dus. Hier heeft Sywert van Lienden stage gelopen. Daarnaast kan de G500 onder meer terecht bij Synthetron, een internationaal adviesbureau dat zich net zo vaag presenteert als CBE: bedrijven die veel geld verdienen met lucht. Voor de nieuwste speeltjes op het gebied van online werken heeft G500 de beschikking over de know-how van ‘cloud-dienstverlener’ Podio, eigendom van het Amerikaanse softwarebedriijf Citrix.

Naast steun van deze partners wordt de G500 bijgestaan door een Raad van Toezicht. Allereerst is daar Barbara Baarsma, directeur van SEO Economisch Onderzoek, hoogleraar Marktwerking- en mededingingseconomie aan de UvA, commissaris bij verzekeringsmaatschappij Loyalis, lid van Raad van Advies van investeringsmaatschappij Peak Invest. En dat is nog maar een handjevol van haar vele baantjes als toezichthouder of commissaris. Te bedenken dat beloningen voor dit werk kunnen oplopen tot 260 à 960 euro per uur, dan is vanuit de elitaire positie die ze bekleedt goed te begrijpen waarom ze hervormingsgezind is. In een tv-debat met SP-fractievoorzitter Emile Roemer op 9 mei 2010 zegt ze het als volgt: ‘Als je gaat herverdelen van rijkere naar armere mensen, lekt er geld weg. Hoe hoger de belastingtarieven, hoe meer er weglekt.’

Barbara Graaimaar

Verder zitten in de Raad van Toezicht onder andere: Louise O. Fresco, hoogleraar en commissaris van Rabobank en Unilever, Lex Hoogduin, voormalig directeur van De Nederlandsche Bank, CDA’er Herman Wijffels, voorheen voorzitter van de Rabobank, voormalig bewindvoerder bij de Wereldbank en architect van het kabinet-Balkenende IV en VVD’er Pieter Winsemius, voormalig minister van VROM in het eerste kabinet-Lubbers en voorheen mede-eigenaar van het Amerikaanse adviesbureau McKinsey. Wijffels experimenteert momenteel met zijn denktank Sustainable Finance Lab met ideeën over hervorming van de financiële sector, uiteraard zonder de vrijheid aan te pakken van de financiers om zich te verrijken. Winsemius kreeg er in 2006 de Huurwet door voor liberalisering van de huurmarkt, oftewel vrijheid voor verhuurders om de huren te verhogen en woningbouwcorporates stimuleren te dure woningen te bouwen.

Wat ze allen met elkaar gemeen hebben, is dat ze tot de politieke en economische elite van Nederland behoren en vanuit die positie sterk voor ‘hervormingen’ zijn. De G500 is er onlosmakelijk mee verbonden. Inderdaad zijn ze bezig met vernieuwing en verjonging, niet aan onze kant, maar aan de kant van de kapitalistenklasse.

* Met dank aan Gerwin van der Sloot voor zijn uitgebreide research voor beide artikelen.