Heftige indrukken van de Trein der 1000 in Auschwitz

Inmiddels zijn de reizigers van de Trein der 1000 weer teruggekeerd, het hoofd vol van indrukken opgedaan tijdens deze heftige reis. De jongerenbijeenkomst in Auschwitz was een indrukwekkende herdenking en heeft de antifascistische beweging in Europa versterkt. Eén van de ooggetuigen, Iwan Coletto (NCPN en AFVN), doet verslag.

Iwan Coletto

Maandag 7 mei: Bezoek aan Auschwitz I (Stammlager)
Alhoewel Auschwitz I tien keer kleiner is dan Auschwitz II – Birkenau is het een enorm complex. Er waren zeer veel bezoekers, waarschijnlijk ook omdat het de meidagen waren. Auschwitz I is een museum geworden. Auschwitz II is een gedenkplaats gebleven. We zijn rondgeleid door een deel van de verschrikkingen. Ook de volkomen zinloze, door en door sadistische strafmaatregelen gezien, waar ik nog geen weet van had. Het is niet te bevatten.

…..In één van de voormalige barakken was een technische tekening van een gaskamercomplex te zien en een model daarvan. Het was een volledig planmatige moordmachine…..

Ondanks dat veel mij wel bekend was, was alles wat te zien heel schokkend. Dan hebben we nog slechts een deel van het museum gezien tijdens de 3,5 uur durende rondleiding.

Dinsdag 8 mei: Bezoek aan Auschwitz II – Birkenau
Op 8 mei zijn we eerst vanaf de bus drie kilometer gelopen naar de ‘Judenrampe’: de plaats waar de joden aankwamen na hun transport vanuit een doorgangskamp. De eerste negentien konvooien naar Auschwitz waren met derdeklastreinwagons. Omdat te veel joden ontsnapten tijdens de eerste konvooien, gebruikten de Duitsers vanaf het twintigste konvooi veewagens. 70 à 80 joden werden als sardientjes in blik in een veewagen gepropt, mannen, vrouwen en kinderen. In het midden van de veewagen stond een ton met water om te voorkomen dat de joden al tijdens de lange treinreis allemaal om zouden komen. In de veewagens was geen wc en er was geen eten. Bij aankomst op de ‘Judenrampe’ was bij het uitladen de helft van de joden al dood. Later in de oorlog ging de spoorlijn nog verder door tot in het kamp Auswitch II – Birkenau.

….. In de trein terug het verhaal gehoord hoe de nieuwe gevangenen ontvangen werden. De nieuwe gevangenen die niet meteen de gaskamers in gingen maar degenen die ‘fit for work’ waren bevonden, werd bij de eerste instructie meteen verteld dat dit een concentratiekamp was en dat ze langzaam gedood werden door gedwongen arbeid. De enige manier om te ontsnappen uit het kamp was via de schoorstenen van de verbrandingsovens. De nieuwe gevangenen werd bij binnenkomst meteen elk restje hoop ontnomen…..

We kregen de miserabele houten barakken te zien. Later in de oorlog toen de Russen begonnen op te rukken hebben de Duitsers een groot deel van de barakken en de gaskamers op Auschwitz II opgeblazen, in een poging het bewijs van hun misdaden uit te wissen. Op drie lagen ingemetselde houten planken boven elkaar, lagen de gevangenen ´s nachts weggestopt om te slapen, met negen man per hokje (drie keer drie man boven elkaar). Geen verwarming, alleen één klein kacheltje in het midden van de barak, open ramen (na de oorlog is er glas in gezet). Twee keer per dag, ‘s ochtends vroeg en ‘s avonds laat, konden de gevangenen, per 400 man tegelijk, na een signaal vijf minuten van de toiletten (in een apart blok) gebruik maken. Het was veel te kort. Ongeoorloofd gebruik werd gestraft.

Toen gingen we naar de ‘selectieplaats’, waar 70% van de joden naar ‘links’ werd gestuurd, regelrecht de gaskamers in. Het ging om zieken, gehandicapten, verzwakten, mensen met een bril, zwangere vrouwen, jonge kinderen (op internet gelezen dat sommige konvooien in z´n geheel naar de gaskamers gingen, als er geen werkers nodig waren op dat moment). De rest werd naar ‘rechts’ gestuurd door de officier, tewerkgesteld. De gemiddelde levensverwachting in Auschwitz I was zo´n 2,5 maand. In Auschwitz II – Birkenau waren de omstandigheden nog slechter, als vergelijking al mogelijk is. Het regime in beide kampen bestond uit heel weinig eten, 12 uur werken, mishandeling en vele andere verschrikkingen.

Ook kregen we de sauna te zien, waar de gevangenen na aankomst werden ontsmet en waar de gevangenen ook werden getatoeëerd. Ze waren geen mens meer, ze werden een nummer.

…..Het fysiek aanwezig zijn op deze voormalige hel maakt dat de 67 jaar die sindsdien verstreken zijn angstwekkend kort geleden lijken…..

Tijdens de internationale herdenkingsceremonie van 8 mei hebben we onder andere twee Russische Auschwitz-overlevenden gesproken, twee vrouwen. Een meneer vertaalde van het Russisch in het Engels. De oudste vrouw van de twee was op haar twaalfde het kamp ingegaan. De jongste op haar vijfde, haar moeder is na een maand vergast.

Tijdens de ceremonie waar onder andere de Belgische premier Elio Di Rupo een hele goede speech hield: ‘…Toen deed een economische crisis de Duitse maatschappij wankelen. Hoe meer werkloosheid, hoe verdeelder de maatschappij raakte. Nu zien we ons opnieuw geconfronteerd met een economische crisis en neemt het wantrouwen toe…’ Ook sprak een Auschwitz-overlevende. Hij besloot met de woorden: ‘Nog steeds vraag ik me elke dag af hoe dit heeft kunnen gebeuren. Ik begrijp het nog steeds niet’.

Overgenomen van de AFVN