Collegegeldverhoging, strengere selectiecriteria, tweede studie zelf betalen, bezuinigingen, dit is een greep uit het Hoger Onderwijs en Onderzoek Plan (HOOP). Op 5 april bespreekt de Kamer het kabinetsplan. Platform PuinHOOP en de Landelijke Studentenvakbond (LSVb) hebben op vrijdag 26 maart een demonstratie georganiseerd in Amsterdam tegen dit kabinetsplan voor het onderwijs.

Annabelle Schouten

Meer dan 3.000 mensen namen deel aan het protest. In Groningen kwamen 300 studenten op de been voor het recht op betaalbaar en goed onderwijs.

Volgens de ‘architect’ van HOOP, staatssecretaris Nijs, moet talent de kans krijgen door middel van differentiatie en marktwerking. Topopleidingen, Masters, zoals in de VS, moeten hier de meest bekwame studenten klaarstomen voor een topcarrière. De rest mag zich tevreden stellen met de afronding van een inhoudelijk en kwalitatief uitgeklede Bachelor (driejarige opleiding). De universiteiten van Leiden en Tilburg hebben al een maatregel uit het plan ingevoerd. Middelbare scholieren moeten, alvorens een opleiding te mogen beginnen, een toelatingsexamen afleggen en een selectieprocedure doorlopen. Alleen de beste studenten komen in aanmerking voor een plekje in de collegezaal… en tevens de rijksten. HOOP bepleit collegegelddifferentiatie, wat inhoudt dat onderwijsinstellingen zelf de hoogte van het collegegeld kunnen bepalen. Onderling dienen ze te concurreren, zodat de student een consument wordt die langs alle instellingen ‘shopt’ en onderdelen van vakken inkoopt. Een tweede of derde studie zal niet meer vergoed worden. Brede ontwikkeling staat niet centraal, specialisatie dient de belangen van het bedrijfsleven het beste. De overheid zal haar handen steeds meer aftrekken van onderwijs om ‘de stijgende kosten in de hand te houden’. Maar ze heeft wel geld om oorlog te voeren en landen te bezetten! “Het verzorgen van delen van het onderwijsprogramma [mag] worden uitbesteed als een instelling zich aan de eisen van de wet houdt”, staat in het onderwijsplan. Wat moeten we ons hierbij voorstellen: een hoorcollege van Shell over milieutechnologie?

HOOP staat niet op zichzelf. Overal in Europa staan onderwijshervormingen en bezuinigingen op het programma. De Europese Unie moet een kenniseconomie worden, die de concurrentie aankan met de VS en Japan. Als reactie organiseren studenten zich in heel Europa steeds meer voor behoud van hun onderwijs. In Londen hingen studenten kaartjes met schulden aan de hekken van het parlement: een protest tegen de collegegeldverhogingen die premier Blair wil doorvoeren. Ook in Duitsland en Frankrijk vinden studentenacties plaats. Hun strijd is onze strijd; het is tijd om de handen ineen te slaan.

Platform PuinHOOP en de LSVb zetten de acties voort als HOOP een Kamermeerderheid behaalt, 26 maart was slechts het begin. De CJB was aanwezig met flyers en zal er bij komende demonstraties weer bij zijn. Want onderwijs is een mensenrecht, geen product om winst mee te maken. Een land in ontwikkeling als Cuba brengt deze leuze al vanaf de revolutie in de dagelijkse praktijk. Het kan dus anders! Mc Hank op de demonstratie had een duidelijke boodschap in zijn rap ‘Yo, staatssecretaris’: “Ik zeg dit Nijs: jouw systeem zal snel falen. Wat valt er qua pieken nog bij ons te halen. Je kan van een kale kip geen veren plukken dus stop eens met proberen ons te dissen en te fukken.”