Kortgeleden vonden op Cuba parlementsverkiezingen plaats. Er wordt in de meeste media in Nederland schamper gedaan over het democratische gehalte van de Cubaanse rechtsstaat. Kunt u ons nader informeren over het Cubaanse politieke en electorale systeem?

Wil van der Klift

Interview met mw. Zelmys M. Domínguez Cortína, ambassadeur van de Republiek Cuba in Nederland

ZDC “Cuba verdedigt en steunt het recht van de bevolking op zelfbeschikking, internationaal algemeen erkend als een onvervreemdbaar recht tijdens de Wereldconferentie over de mensenrechten in Wenen, in 1993. Bovendien wordt in de Verklaring en het Actieprogramma van Wenen vermeld dat democratie is gebaseerd op de vrije wil van de mensen om hun eigen politieke, economische, sociale en culturele regime vast te stellen, en in hun volledige deelname aan alle aspecten van het leven”. Ook het belang van nationale en regionale bijzonderheden werd erkend, evenals het historische, culturele en religieuze erfgoed”.

“Deze concepten, openlijk genegeerd door degenen die proberen hun modellen op te leggen als ‘uniek’, vormen de basis voor het Cubaanse politieke systeem. Dit is een model gekozen en verdedigd door Cubanen zelf, een echt autochtone en authentieke basis van gelijkwaardigheid en solidariteit tussen mannen en vrouwen, gebaseerd op onafhankelijkheid, soevereiniteit en sociale rechtvaardigheid.”

27206-fotografia-g

Bij verkiezingen op Cuba bewaken kinderen de stembussen. (foto: Juventud Rebelde)

Er wordt vaak beweerd dat het Cubaanse politieke systeem is gekopieerd van andere socialistische landen. Hoe ziet u de politieke situatie op Cuba?

ZDC “Ter verklaring van het Cubaanse politieke systeem moet allereerst worden onderstreept dat ons model niet werd geïmporteerd. Het was nooit een kopie van het Sovjet-model, noch gekopieerd van de bestaande modellen in de socialistische landen op dat moment, zoals de vijanden van de Revolutie hebben geprobeerd de wereld zo sterk te doen geloven. Het politieke systeem van Cuba werd geboren en is in overeenstemming met de historische evolutie van het sociaal-politieke proces van de Cubaanse natie, met haar prestaties en tekortkomingen, met haar vooruitgang en tegenslagen. Het feit dat de vorming en ontwikkeling van de Cubaanse natie tijdens haar nauwelijks 130- jarige bestaan met nagenoeg dezelfde externe en interne factoren werd geconfronteerd, maakte een coherente geschiedenis mogelijk. Daardoor kon de ontwikkeling van het idee, een natie op te bouwen gesmeed door de eigen Cubanen, plaatsvinden.”

Er bestaat in het Westen de nodige twijfel over de juistheid van een eenpartijsysteem. Hoe ziet u deze situatie?

ZDC “Het bestaan van een enkele partij in het Cubaanse systeem wordt onder meer bepaald door de historische en hedendaagse factoren. Onze partij is de historische continuïteit van de Cubaanse Revolutionaire Partij, opgericht door Jose Martí, die nastreefde de mensen te verenigen met als doel het bereiken van de absolute onafhankelijkheid van Cuba. De factoren die deze partij deden oprichten, het doel om Cuba te bevrijden en om de annexatie door de Verenigde Staten te voorkomen, zijn vandaag nog dezelfde waarmee onze bevolking wordt geconfronteerd: een meedogenloze economische, commerciële en financiële blokkade en andere vijandige activiteiten gericht op de omverwerping van de regering en het vernietigen van het systeem, dat in het land werd gevormd op basis van de soevereine beslissing van alle Cubanen.”

“Onze partij voert haar taak uit door overreding, in nauwe en permanente betrokkenheid bij de massa’s, en haar beslissingen zijn slechts bindend voor haar leden. Het is geen electorale partij en het is verboden voor de partij, niet alleen om kandidaten voor te dragen, maar ook om deel te nemen aan ieder ander moment van het verkiezingsproces. Dit concept en de praktijk zorgen ervoor dat zich de breedste verscheidenheid van meningen kan ontwikkelen en de overhand heeft in een eenpartijsysteem.”

De belangrijkste kwaliteit van het Cubaanse politieke systeem is het vermogen tot voortdurende verbetering om het hoofd te kunnen bieden aan de steeds groeiende behoeften, gericht op een volledige, waarachtige en systematische betrokkenheid van de bevolking bij het leiden en controleren van de samenleving.

Wat zijn de kenmerken van het Cubaanse politieke en electorale systeem?

ZDC “Ik geef slechts enige belangrijke karakteristieken weer. Zoals het ontbreken van discriminerende, miljoenen verslindende, schandalige, lasterlijke en gemanipuleerde verkiezingscampagnes. Kandidaten worden direct voorgedragen door de eigen kiezers in openbare vergaderingen. In veel landen dragen politieke partijen de kandidaten voor. Bij ons is er sprake van directe democratie. Een kandidaat wordt alleen gekozen als hij of zij meer dan 50 procent krijgt van de uitgebrachte geldige stemmen. Als dit resultaat niet wordt bereikt in de eerste ronde, gaan de kandidaten met de meeste stemmen door naar een tweede ronde. De stemming is vrij, gelijk en geheim. Alle Cubaanse burgers hebben het recht om te kiezen en gekozen te worden. Aangezien er geen lijst van partijen bestaat, leidt de stemming rechtstreeks tot de verkiezing van een kandidaat. Alle vertegenwoordigende organen van de staatsmacht worden gekozen en kunnen worden vernieuwd. Alle gekozen afgevaardigden kunnen tussentijds (binnen de vijf jaar) ook weer worden afgezet. Parlementsleden en afgevaardigden zijn dat niet beroepsmatig, daarom ontvangen ze geen salaris voor dit werk. Het initiatief tot wetgeving is een voorrecht van meerdere sectoren van de samenleving, zoals vakbonden, organisaties van studenten en vrouwen, maatschappelijke organisaties en individuele burgers. Het is niet beperkt tot parlementsleden, de Hoge Raad en het Bureau van de Procureur-Generaal. Elk initiatief vereist minimaal de steun van 10.000 kiezers. Er is sprake van een hoge deelnamegraad van de bevolking aan de verkiezingen. In alle verkiezingen die hebben plaatsgevonden sinds 1976, brachten meer dan 95 procent van de kiezers hun stem uit.”

Wat noemt u het meest kenmerkend aan het Cubaanse kiessysteem?

ZDC “Specifiek voor de Cubaanse methode is dat een wetsvoorstel niet in discussie komt in een plenaire zitting voordat, na herhaald overleg met de parlementariërs en rekening houdend met de voorstellen die zij deden, overeenstemming is bereikt. De realisatie van dit concept krijgt meer relevantie wanneer de bevolking actief deelneemt aan de discussie en samen met parlementsleden deelneemt aan de evaluatie en bespreking van strategische vraagstukken. In die gevallen verhuist het parlement naar werkplekken, scholen en landelijke gebieden, waardoor directe en participatieve democratie een realiteit wordt.”

“Al deze zaken geven een beeld van de essentie van de Cubaanse democratie. Het huidige systeem wordt vastgesteld en gesteund door de overgrote meerderheid van de Cubanen. Maar we doen niet alsof we een niveau van perfecte democratische ontwikkeling hebben bereikt. De belangrijkste kwaliteit van het Cubaanse politieke systeem is het vermogen tot voortdurende verbetering om het hoofd te kunnen bieden aan de steeds groeiende behoeften, gericht op een volledige, waarachtige en systematische betrokkenheid van de bevolking bij het leiden en controleren van de samenleving. Dat is de essentie van de echte democratie.”

 

Overgenomen uit Manifest