Ongeveer 7500 docenten en onderwijsondersteuners hebben de afgelopen week door het hele land meegedaan aan een estafettestaking. Inzet: minder werkdruk, meer ondersteuning en meer loon. De strijd gaat niet alleen om een goede cao, maar uiteindelijk ook om de kwaliteit van het onderwijs.

Annabelle Schouten

“Er wordt 200 miljoen extra uitgetrokken voor kwaliteitsverbetering. Maar de werkdruk verminderen, dat is toch ook kwaliteitsverbetering?”, aldus een spreker van de Onderwijsbonden CMHF. Applaus en instemmend geroep vanuit de zaal op de actiebijeenkomst in Groningen.

Lastig rekensommetje
Er ligt een onderhandelaarsakkoord met onderwijsbonden AOb, CNV Onderwijs, CMHF en FNV Abvakabo. In dit akkoord zijn afspraken gemaakt over vermindering van de lessentaak van leraren, meer ondersteunend personeel en 7% loonsverhoging. Minder werkdruk + meer ondersteuning + meer loon = beter onderwijs. Dit rekensommetje wil er maar niet in bij de VO-raad, de organisatie van schoolbesturen. De werkgevers wringen zich in allerlei bochten om onder het bereiken van een goede cao uit te komen. Het probleem ligt vooral bij de achterban van de VO-raad: schoolbesturen, managers. Politiek Den Haag heeft hen autonomie gegeven, ten koste van docenten, hun vak en ook de kwaliteit van het onderwijs.

De schoolleidingen vinden dat het omlaag brengen van de werkdruk, ook voor parttimers, te veel geld zou kosten. Ton Rolvink van de AOb tegen de actievoerders: “Geen geld? Ze hebben er jarenlang een potje van gemaakt. Het geld is naar het management gegaan, terwijl er bij de docenten steeds meer vanaf is gegaan.” Michel Rog van CNV Onderwijs geeft aan dat leraren in Nederland 70 uur meer les per jaar geven dan hun Europese collega’s. De VO-raad mag dan wijzen op de hoge kwaliteit van onderwijs in Belgie, maar daar geven docenten 20% minder les en zijn de omstandigheden beter.

Meer geld… naar docenten zelf
Het onderwijs is de laatste jaren nogal negatief in het nieuws gekomen als het gaat om kwaliteit en de lerarentekorten. Nederland geeft in vergelijking met andere Europese landen weinig uit aan onderwijs. Volgens de kritische vakbondsgroep Leraren in Actie! ligt het probleem dan ook vooral bij de politiek, de overheid. Er moet meer geld naar het onderwijs.

In juli van dit jaar werd het convenant Leerkracht van Nederland gesloten tussen de bonden en het Ministerie van OC&W. Hierin is afgesproken dat er 1 miljard euro extra voor het onderwijs wordt uitgetrokken. Verdwijnt dat geld niet gewoon in de zakken van schoolbesturen en managers? Jurjen van den Bergh van de AOb: “Het geld wordt alleen verstrekt aan de VO-raad als de scholen de streefcijfers halen en ook de minister, de leraren en de bonden gaan over dit geld. Er komt meer ruimte voor carrière en opleiding van docent, met een scholingsfonds. De laatste jaren zaten we misschien in een negatieve spiraal. Met dit convenant komen we een stukje omhoog. Maar er zijn nog veel meer stappen nodig.”

Strijd van leraren
Leraren in Actie! betitelt de strijd voor een goede cao als een ‘machtsstrijd tussen de VO-raad en de bonden’. Het moet volgens hen gaan om meer geld en daarvoor zouden acties gericht moeten zijn op de overheid. Van den Bergh stelt dat de vakbond en Leraren in Actie! eigenlijk hetzelfde willen. “Alleen voert deze groep actie buiten de vakbond om. De AOb zet zich al heel lang in voor meer geld. Wij doen dat met de middelen die de vakbond heeft: pers, stakingen, overleg, politieke lobby. We proberen ons binnen het poldermodel te bewegen. Maar de kritische geluiden van Leraren in Actie! hebben we ook nodig, vooral ook binnen de bond.”

De onderwijsbonden strijden verder. De drie sprekers op de actiebijeenkomst in Groningen laten hetzelfde geluid horen: willen de schoolbesturen niet luisteren, dan volgt er een landelijke staking op 19 november, en als het moet elke week erna. Aan het lange applaus en het vele instemmende geroep te horen begrijpen deze stakende leraren heel goed dat het hier niet om een machtsstrijd tussen bonden en VO-raad gaat, maar om hun strijd voor hun belangen, hun rechten, hun cao.

En sympathiserende scholieren?
Hoewel de AOb hierover nog geen contacten heeft met scholierenorganisaties, juicht de bond solidariteit van scholieren en hun ouders met hun docenten van harte toe. Van den Bergh: “Maak het persoonlijk. Scholieren kunnen de schoolleiding aanspreken. Ze kunnen van zich laten horen in medezeggenschapsraden. En natuurlijk kun je als scholier sympathiseren en als de les uitvalt meestaken.”

Meer informatie:
Tijd voor goed onderwijs
Algemene Onderwijsbond