Frederik Roșu
Eind 2019 begonnen FNV Young & United en de Landelijke Studentenvakbond (LSVb) de campagne ‘nietmijnschuld’ voor de invoering van een basisbeurs voor studenten. In 2015 werd ondanks veel protest vanuit jongeren de basisbeurs afgeschaft en vervangen door een leenstelsel. Dit stelsel dwingt studenten nu het geld wat zij nodig hebben voor hun studie te lenen van de overheid en zadelt ze zo op met gigantische schulden.
Alleen met werken naast je studie en ondersteuning vanuit ouders of verzorgers, mits zij geld hebben, kunnen studenten proberen deze schuld laag te houden. Het leenstelsel breekt dus de toegankelijkheid van het onderwijs af. Mbo-studenten studeren minder door naar het hoger onderwijs en jongeren uit arme gezinnen gaan überhaupt minder studeren (volgens cijfers van het CBS en de Onderwijsinspectie). De invoering van een nieuwe basisbeurs is een stap in de goede richting en daarom steunen we de campagne van Young & United en de LSVb.
Het is belangrijk een sterke studentenbeweging op te bouwen die voor dit soort eisen knokt. Zeker nu we opnieuw in een economische crisis zijn beland en de regering zal proberen de rekening bij de bevolking neer te leggen, onder andere door te snijden in zaken als onderwijs. Vooral de jongeren die afkomstig zijn uit de werkende klasse, waartoe ook de overweldigende meerderheid van de studenten behoort, kunnen dat niet gebruiken. Voor hun is studeren nu al een hele dure grap, die duizenden euro’s aan schuld oplevert en ook de ouders van veel studenten belast. Juist daarom is het ook positief dat de vakbeweging en de studentenbeweging elkaar gevonden hebben in de strijd voor de eis van een basisbeurs. Want de strijd van de werkende mensen en van de studenten heeft veel raakpunten. Als CJB zetten we ons in voor de ontwikkeling van een sterke en klassengeoriënteerde studentenbeweging, want alleen die beweging kan garanderen dat onderwijs toegankelijker wordt.
De eis stellen voor de invoering van een basisbeurs is een eerste stap, maar als CJB strijden wij ervoor dat al het onderwijs (los van het niveau) gratis is en wordt gefinancierd door de overheid. Onderwijs is een recht en daar zou geen prijskaartje aan moeten hangen. Bovendien is het een publiek goed: de hele maatschappij heeft belang bij goed opgeleide werkers die hun bijdrage kunnen leveren aan de samenleving. Onderwijs staat dus in dienst van de gehele samenleving en moet ook zo gefinancierd worden. Studenten moeten worden voorzien in alles wat zij nodig hebben om te studeren. Dat wil zeggen dat ze geen collegegeld of lesgeld zouden moeten betalen, dat studenten niet zouden moeten betalen voor boeken en ander studiemateriaal, en dat de overheid moet voorzien in huisvesting en een basisbeurs waarvan de student kan leven.
Waarom dat nu niet gebeurd? Omdat het kapitalistische systeem zo in elkaar zit, dat de enorme winsten die grote bedrijven maken dankzij het werk van de werkende klasse, verdwijnen in de zakken van de bedrijfseigenaren, de kapitalisten. De kapitalistische economie draait voor de rijken en zo blijft er voor onderwijs en andere publieke voorzieningen te weinig over. Het private kapitalistische eigendom staat dus in de weg voor gratis en goed onderwijs, en ook voor veel andere sociale voorzieningen.
Daarom strijden we als communisten voor de omverwerping van het kapitalisme, de afschaffing van het private kapitalistische eigendom en de opbouw van het socialisme-communisme. In de socialistische samenleving wordt de economie beheert door de werkende mensen zelf. De economie draait dan niet zodat een kleine groep enorme winsten maakt, maar zodat in de behoeftes van de mensen kan worden voorzien, zoals onderwijs. Zo kunnen we er dus voor zorgen dat onderwijs gratis wordt. De strijd voor gratis onderwijs gaat dus hand in hand met de strijd voor het socialisme!