Lopend Vuurtje: Onderbuik Nederland

Roel Hoefmaker

Het is nog niet zo lang geleden dat Ongehoord Nederland uitgebreid het N-woord op de nationale televisie gebruikte, maar onderhand lijkt iedereen dat weer vergeten te zijn. In de tussentijd zei Thierry Baudet dat we geregeerd worden door reptielen, heeft Gideon van Meijeren een journalist geïntimideerd en maakte Ongehoord Nederland gewoon weer een nieuwe uitzending waarin Freek Jansen kwam vertellen dat mensen weg moeten. Een nieuwe dag, een nieuwe rel. Het is allemaal dezelfde vieze drek uit dezelfde rotte extreemrechtse eenheidsworst. Elke dag zijn er weer nieuwe uitspraken. Je zou er bijna meer moedeloos dan verontwaardigd van worden. Vooral omdat niemand deze eindeloze stroom van extreemrechtse slik lijkt in te willen dammen. De NPO sprak uit dat er een grens is bereikt met de racistische uitzending van Ongehoord Nederland, maar ondertussen heeft Arnold Karskens gewoon weer een nieuwe column voorgelezen op nationale televisie. De NPO bleef verder stil. Thierry Baudet is wel geschorst uit de tweede kamer. Dit had echter meer te maken met extra functies en dubbele petten dan met zijn uitspraken. Hoe kan het dat er zo weinig weerstand is tegen dit verbale geweld? Wat doet de burgerlijke politiek? Wat kunnen wij doen?

Waar hebben we het over?

Nu zouden we hier in dit artikel allerlei verschillende uitspraken van Baudet, Ongehoord Nederland of wie dan ook uit die hoek kunnen ontleden. Van tweets van Raisa Blommestijn tot de briefjes van Pepijn van Houwelingen. Het zou een interessant boeketje kunnen vormen, maar meer dan een document van collectieve verontwaardiging zou het niet zijn. Interessanter is misschien om het beoogde doel van deze groep mensen te onderzoeken. Laten we daarvoor eerst het beestje bij de naam noemen. Of, zo je wilt, de hond bij zijn fluitje. Fascisme. 

Dit is wel een term die je niet makkelijk moet gebruiken en waar je spaarzaam mee om moet gaan. Ook vooral omdat je de term fascisme niet zomaar los kan zien van zijn historische context waarin een cocktail van verschillende factoren ruimte bood voor dit soort partijen om op te komen. Maar aangezien we nu ook te maken hebben met een cocktail van verschillende factoren die ruimte bieden aan partijen die dezelfde uitingen doen met dezelfde tactieken, denk ik dat we gerust kunnen zeggen dat het huidige extreemrechts in Nederland zich laat kennen door een sterk fascistoïde karakter. We zien bij extreemrechts steeds duidelijker allerlei kenmerken van het fascisme, zoals nationalisme, ondermijning van de democratie, anticommunisme en verheerlijking van geweld. Laten we het eens puntsgewijs bij langsgaan.

Extreemrechts is erg nationalistisch. De FVD zegt voor onze cultuur te staan, verheerlijkt openlijk ons koloniale verleden, en op Ongehoord Nederland houdt hun ongehoorde Sinterklaasjournaal een racistische karikatuur in stand uit “traditie”. In coronatijd probeerden de FVD en andere extreemrechtse koplopers regelmatig de rechtsstaat en de democratie te ondermijnen door alle andere partijen te bestempelen als lid van een regime of kartel en te dreigen met tribunalen. Hiermee werd er angst gezaaid en boosheid geoogst. Ook is de FVD uitgesproken anti-communistisch. Zo werd ook Kaag laatst nog een communist genoemd. Wat geweld betreft noem ik alleen maar de legeruniformen bij het anti-coronaprotest, video’s van legertrainingen bij FVD-zomerkampen, de geëscaleerde boerenprotesten en het bedreigen van ministers in hun eigen voortuin. Dagelijks wordt geweld digitaal geromantiseerd door extreemrechts en diens volgers. Hierin zijn ze ondertussen op alle vlakken in de samenleving vertegenwoordigd. Extreemrechts heeft in Ongehoord Nederland hun eigen omroep, organiseren hun eigen feesten, eigen comedyavonden en de eerste forumschool is een paar maand geleden gesticht. Dit georganiseerde polderfascisme boort zich als nieuwe zuil dwars door alle lagen van de bevolking.

Fascisme en de werkende klasse

De burgerlijke politiek blijft hierin opvallend nonchalant en reageren zelden echt inhoudelijk. Ze zijn drukker om de alarmerende tekenen aan de wand weg te witten met geveinsde oproepen tot beschaafde onderlinge communicatie. Verontwaardigd tweeten ze af en toe iets de wereld in, maar in de kamer wordt alleen adrem gereageerd als een van de eigen collega’s wordt aangevallen. Het kabinet loopt pas demonstratief weg als een minister “communistisch” wordt genoemd. Hierin negeren ze niet alleen een mooi compliment, maar ook alle hondenfluitjes die Thierry twee zinnen daarvoor uitkraamde. De inhoudelijke apathie is op zijn minst beschamend te noemen.

Dit alles doet al snel denken aan eerder patronen in de geschiedenis. Van de Weimarrepubliek wordt bijvoorbeeld wel eens gezegd: ‘Al vanaf haar geboorte kende deze republiek veel tegenstanders die werden gesterkt in hun ideeën door samenzweringstheorieën, de ondertekening van het Verdrag van Versailles en diverse crises van economische en politieke aard.’ De Weimarrepubliek werd geplaagd door economische en politieke crises. Incompetentie en corruptie waren aan de orde van de dag. De bevolking was ontevreden, arm en bang. De nazi’s speelden handig in op deze emoties door de bevolking op te hitsen met complottheorieën. De burgerlijke politiek trad ook toen niet daadkrachtig op. Uiteindelijk viel de republiek ook toen de andere partijen een coalitie met de nazi’s vormden en ze Hitler tot rijkskanselier benoemden. 

Ook vandaag de dag is de politiek en de media stil uit angst voor de groeiende aanhang van extreemrechts. Een aanhang die ze verworven hebben door in te spelen op hun terechte emoties en angsten. Met dezelfde tactieken als de nazi’s in de Weimarrepubliek trok extreemrechts de afgelopen twee jaar alle complottheorieën uit de kast. Van anti-vax, tot reptielachtige wereldleiders tot QAnon. De wildste verklaringen passeerden de revue terwijl de burgerlijke politiek maar niet tot een goed plan kwam, de vaccinatiecampagne veel te laat werd opgestart en ze 9 miljoen betaalden aan een oplichter voor niet werkende mondkapjes. Ook nu de inflatie torenhoog is, veel mensen noodgedwongen in de kou zitten, en mensen de benzine niet meer kunnen betalen, lispelt extreemrechts zoete stinkende leugens in onze oren. Onder de armere kant van onze bevolking zijn er veel terechte angsten en frustraties, maar de burgerlijke politiek luistert daar niet naar. Extra verraderlijk is het dan dat extreemrechte partijen, in een poging om de werkende klasse in hun greep te krijgen, vaak zogenaamd linkse standpunten gebruiken. Zo was van origine een van de doelen van het fascisme in Italië om de belangen van zowel werkgevers als werknemers op één lijn te krijgen. In de praktijk betekende dat echter een corporatistisch systeem die de fabrikanten en bezittende klassen niet onteigenden maar juist voortrokken. Fascisme is niets anders als de openlijke terroristische dictatuur van het kapitaal.

Met populistische praatjes probeert ook extreemrechts in Nederland nu in te spelen op de onderbuik van de bevolking. Door zichzelf als buiten het kartel te kwalificeren, doet extreemrechts net alsof zij wél naar de burgers luisteren. Maar vergis je niet, het fascisme dient altijd de belangen van het grootkapitaal. Interessant hierin is om te kijken naar de ontwikkelingen van de eind 19de – begin 20ste eeuw. In die tijd betrad het kapitalisme zijn imperialistische stadium. Marxistische econoom Rudolf Hilferding schreef hier iets over in 1910. Rudolf was echter helaas alleen op economisch vlak marxistisch, op andere gebieden was het een sociaal-democraat. Zijn observaties zijn hierom niet minder interessant: ‘Het financieel kapitaal heeft de staat nodig, die er door middel van hoge invoerrechten en een streng loonbeleid voor moet zorgen dat de binnenlandse markt het domein blijft van het kapitaal, en de verovering van buitenlandse markten gemakkelijker moet maken. […] Zo wordt onbegrensde machtspolitiek snel een basisbehoefte van het financierskapitalisme. Het vredesideaal verbleekt, en in de plaats van de humaniteitsgedachte komt nu het ideaalbeeld van de grootse en machtige staat. […] De wereldheerschappij moet veilig worden gesteld voor de eigen natie. Dit streven is net zo onbegrensd als het winstbejag waaraan het ontsproot, en wordt een economische noodzaak. […] Door de rassenideologie wordt het machtsstreven van het kapitaal zogezegd natuurwetenschappelijk onderbouwd. […] In de plaats van het democratische gelijkheidsideaal kwam een oligarchisch overheersingsideaal. Tegelijk versterkte de toenemende macht van de arbeiders de ambitie van het kapitaal om de staatsmacht nog verder te versterken als beveiliging tegen de proletarische eisen. En zo ontstaat de ideologie van het imperialisme in de vorm van een zege over de oude liberale idealen.’

Later in 1916 zal ook Lenin zijn theorie hierover uit de doeken doen in Het Imperialisme als hoogste stadium van het kapitalisme. Hierin schrijft hij: “De politieke bovenbouw van de nieuwe economie, van het monopolistische kapitalisme […] is de ommekeer van de democratie in de richting van de politieke onderdrukking. De democratie beantwoordt aan de vrije concurrentie en de politieke reactie aan het monopolie.”

Conclusie

Wij als communisten hebben de plicht om op te staan tegen het fascisme. Fascisme is immers alles waar het communisme op tegen is. Het is nationalistisch, geweldverheerlijkend en discriminerend. Het is erop uit om verdeeldheid te zaaien en de belangen van de grootkapitalisten te beschermen. Opstaan tegen alles waar het fascisme voor staat zit in het hart van onze overtuigingen. Bertold Brecht zei ooit eens: “Het fascisme kan alleen als kapitalisme worden bestreden, als de meest naakte, schaamteloze, onderdrukkende en verraderlijke vorm van kapitalisme.” Zoals de partizanen tijdens de tweede wereldoorlog vochten tegen de nazi’s, zo dienen ook wij ons te verzetten tegen het oprukkende fascisme in ons eigen land. Tegen haatdragend, opruiend en angstzaaiend populistisch geluid helpt immers maar één tegengeluid, en dat is het geluid van echte, sociale, duurzame oplossingen voor problemen in de samenleving. Het is aan ons de taak om temidden van alle politieke onrust te blijven strijden voor de rechten van de werkende klasse. Wij moeten ons geluid laten horen. 

Om namelijk terug te komen op de quote over de Weimarrepubliek eerder in dit artikel, dat is een quote van Raisa Blommestijn, presentatrice van Ongehoord Nederland. Dit laat zien dat de fascisten heel goed weten wat ze aan het doen zijn. Laten wij daarom ook goed weten wat wij aan het doen zijn. Rechstextremisten gooien kolen op het vuur van de terechte boosheid van gewone werkers, en zo worden arbeiders door hedendaagse fascisten gebruikt als stok om mee te slaan. Maar zonder stok kun je ook niet slaan. Met andere woorden, er is maar één oplossing: arbeiders aller landen, verenigt u!