Als kind heb je je er misschien eindeloos mee vermaakt: bellen blazen en ze dan weer lek prikken. Maar voor luchtbellen lek prikken ben je nooit te oud. Neem nou detacheringsbureau Maandag. Met een luchtbel vol marketingpraatjes presenteert dit bureau zich als de grote werver van ‘het talent van vandaag’. Om aan werk te komen doe je de gekste dingen, dus vol goede moed verkoop je jezelf voor die fel begeerde inschrijving. En wat hebben ze? Niks dan lucht! Tijd om de luchtbel van Maandag door te prikken. Hieronder een brief aan de Raad van Bestuur.

Malou van der Brug

Wat klinkt het toch prachtig op uw website! Ruim baan voor talent dat zich wil ontwikkelen. U heeft er zelfs zeven wetten voor geschreven. Maar wat een contrast met de werkelijkheid wanneer een talent zich bij uw bureau aanmeldt.

Laten we eens de wetten stuk voor stuk bij langs lopen.

Wet 1. Gebruik al je talenten.
‘Een talentvol mens is tot veel meer in staat dan wat mensen vaak laten zien. Je hebt meer talenten dan die van je functieomschrijving, gebruik ze zo veel mogelijk.’
Werkelijk. De tranen schieten mij van ontroering in de ogen. Of komt dat omdat de werkelijkheid zo lelijk prikt? Meld ik mij vol enthousiasme aan bij Maandag, is de reactie: ‘Ik zie onvoldoende aanknopingspunten voor een kennismakingsgesprek.’ Geen enkele interesse voor nieuw talent.

Wet 2. Ontsla je baas.
‘Klakkeloos orders uitvoeren is iets voor circusdieren, maar alles geven wat je hebt en je eigen hoofd, hart en buik gebruiken, dat is iets voor het talent van vandaag.’
Recht uit het hart zo’n slagzin. Al jarenlang geef ik hoofd, hart, buik en nog wel veel meer op verschillende wekplekken. En als dank sta je nadat je gebruikt bent weer op straat. Inderdaad, ik voel mij net een circusdier.

Wet 3. Neem een losse baan.
‘Niets uitsluiten en toch op koers blijven, heeft alles te maken met weten hoe je wilt leven en werken.’
Ach, natuurlijk. Het is zo simpel. Gewoon weten wat je wilt en alles komt goed. Ik heb niets anders gehad dan losse banen, losse contracten, losse werkervaring. Als er iemand los is, ben ik het wel. Maar ik weet precies hoe ik wil leven en werken: een vaste baan!

Wet 4. Doe alles tegelijk.
‘Zo niet het talent van vandaag. Dat doet, denkt en handelt nu. Dat maakt geen plannen voor morgen, maar maakt ze vandaag al waar.’
Wonderwerknemers zijn het, die talenten van vandaag. Maar hoeveel je ook tegelijk doet en hoeveel plannen je ook waarmaakt, het antwoord van Maandag daarop is: ‘Daaruit is gebleken dat je niet beschikt over de vereiste opleiding. Wij zullen je daarom ook niet opnemen in de sollicitatieprocedure voor deze vacature.’ Wat nou talent? Je moet de juiste papiertjes hebben!

Wet 5. Eén ding is zeker: twijfel is goed.
‘Twijfel is daarvoor een goede voedingsbodem. Want uit twijfel komen de beste antwoorden voort. En je weet pas iets zeker, als je er eerst over hebt getwijfeld.’
Dit stukje proza zou niet misstaan op een literatuurfestival voor fantasyverhalen. En het sluit ook zo mooi aan op voorgaande wetten: je kunt pas al je talenten gebruiken, je baas ontslaan, een losse baan nemen en alles tegelijk doen, als je heel lang hebt getwijfeld. Of ik wel aan de slag wil bij een bureau met zo’n warrige filosofie, daar twijfel ik nu toch sterk aan.

Wet 6. Geld volgt jou. En niet andersom.
‘Het talent van vandaag gebruikt, inderdaad, zijn of haar talent en krijgt daarvoor betaald.’
Jeetje, dit is de beschrijving voor een ideale wereld. Inderdaad, zo zou het moeten zijn. Maar voor mijn talent krijg ik niet betaald. Ja, of ik moet zo’n losse baan via het uitzendbureau nemen, maar daar wordt mijn talent bijna gratis weggegeven tegen een zakcentje. En de dag dat geld mij gaat volgen, zie ik met grote vreugde tegemoet, alleen vrees ik dat ik daarvoor in de verkeerde wieg ben geboren. Paps en mams zijn immers gewoon loonslaven.

Wet 7. Zekerheid en vrijheid zijn goede vrienden.
‘Het talent van vandaag voelt zich zeker bij vrijheid. En bij Maandag® is dat niet anders. Want zekerheid en vrijheid gaan bij ons hand in hand.’
Hoe verzint u het? U zult vast een enorme duim hebben. Vrijheid: ja! Zekerheid: ja! Maar in de werkelijkheid van deze arbeidsmarkt zie ik beide niet. Of misschien kunt u mij aanwijzen waar vrijheid en zekerheid hand in hand gaan. Oh, bij Maandag, zegt u? Even kijken, wat is ook nog maar de reactie als je solliciteert: ‘De opdrachtgever heeft echter bij ons een aantal criteria mee gegeven waar we ons aan moeten houden. Daarnaast hebben we behoorlijk veel reacties uit ontvangen waaronder tevens voldoende kandidaten die binnen het profiel passen.’ De enige zekerheid die je hebt als je je bij Maandag aanmeldt, is dat je wordt afgewezen als je niet in het profiel past. Ja, dat is zeker vrijheid!

Uw wetten lap ik volledig aan mijn laars. Hier is mijn wet. Het is er maar één: ‘Het talent van vandaag volgt zijn eigen hoofd. Het stelt zichzelf niet ter beschikking van corrupte luchtbelbureaus met mooie marketingpraatjes die ver af staan van de werkelijkheid.’

Bij Maandag draait het niet om talent, maar om het hebben van de juiste connecties, invloedrijke paps en mams en een k(l)ant-en-klaar-hbo-opleiding. Dit talent van vandaag laat haar werkweek in elk geval niet met Maandag beginnen.