Gandiva

Sinds enkele weken zijn de demonstraties in Indonesië tegen de zogeheten Omnibus Law for Job Creation (RUU Cipta Kerja) heftiger geworden. Massaal gaan Indonesische arbeiders en studenten de straat op tegen deze bundel van wetten die nog meer verslechteringen brengt op verschillende fronten: met name de rechten van arbeiders en wetten ter bescherming van het milieu worden ernstig aangetast onder het mom van het “creëren van banen” in een “steeds competetievere en globaliserende economie”.[1] Terwijl Indonesië hard geraakt wordt door het coronavirus, is de regering bezig de winstgevendheid van de monopolies te verdedigen.

De anticommunistische regering van Indonesië onder leiding van president Joko Widodo (ook wel “Jokowi” genoemd), nu in zijn tweede termijn, heeft in de afgelopen jaren veel maatregelen genomen om zowel Indonesisch kapitaal als buitenlands kapitaal tevreden te stellen, ten koste van de rechten van de arbeiders, de kleine boeren, en andere onderdrukte lagen van de bevolking. De Omnibus Law past geheel in de lijn van voorgaande maatregelen, maar is in zijn omvang bijzonder omdat het in één keer de gehele wetgeving op verschillende gebieden zal aantasten.[2] De toenemende repressie tegen de bevolking die in verzet komt doet denken aan de periode van voor 1998, de zogeheten Orde Baru (nieuwe orde) van de militaire dictator Suharto, en het toenemende verzet toont aan dat ook in Indonesië de klassentegenstellingen groeien en steeds heftiger worden.

 

Wat staat er in de wet?

Toen Jokowi in oktober 2019 zijn tweede termijn als president begon, ging hij gelijk van start met het herzien van wetgeving die de “groei van werkgelegenheid” in de weg zou zitten. Welke wetgeving is dat? De Omnibus Law omvat grofweg enkele terreinen: arbeidswetgeving, milieuwetgeving, belastingwetgeving – dit alles gekoppeld aan het vergemakkelijken van investeringen door (binnenlandse en buitenlandse) kapitalisten. De redenatie dat het afbreken van wetgeving die arbeiders en natuur beschermt, en het verlagen van belasting voor grote kapitalistische bedrijven voor meer werkgelegenheid zal zorgen is een mantra waar we in Nederland maar al te bekend mee zijn. Het betekent niets minder dan een aanval op de rechten van de arbeiders, een afbraak van het milieu, om de winsten van de monopolies te vergroten in een periode van kapitalistische crisis.

Een greep uit de maatregelen:

  • het “flexibel” aannemen en ontslaan van arbeiders[3];
  • het reguleren van de lonen volgens marktmechanisme, waarmee de lonen onder de armoedegrens kunnen worden gedrukt[4];
  • Toename van het aantal arbeidsuren wanneer dat “nodig is voor de productie”[5];
  • Het vergemakkelijken van het verkrijgen van concessies voor het ontwikkelen van mijnindustrie en boskap, met desastreuze gevolgen voor zowel de grote bossen in Indonesië die al gekapt worden voor o.a. de palmolieindustrie, maar ook voor de kleine boeren, inheemse gemeenschappen in verschillende delen van het land, en andere volkslagen wiens land nu gemakkelijker kan worden overgenomen door grote bedrijven.

Vanzelfsprekend is het kapitaal niet eensgezind over de Omnibus Law. Vanuit hun eigen standpunt scharen bijvoorbeeld reactionaire islamitische en nationalistische groeperingen, samengevoegd in de Aliansi Nasional Antikomunis (Nationale Anticommunistische Alliantie) zich tegen de Omnibus Law.[6] Zij uiten met name de zorgen van sommige delen van de bourgeoisie die niet heeft geprofiteerd van Jokowi’s beleid, en die een sterkere oriëntatie wil op kapitaal uit Islamitische landen versus de steeds groter wordende invloed van China.[7] Deze strijd moet dus ook gezien worden in het kader van groeiende inter-imperialistische tegenstellingen.

Ook buitenlands kapitaal, met name uit de Europese Unie, is niet per se tevreden over de nieuwe wetgeving – zo werd er een brief gestuurd vanuit een 36-tal investeerders (waaronder a.s.r. asset management, Nationale Nederlanden en Robeco) waarin zorgen werden geuit over de gevolgen van het doorvoeren van de Omnibus Law. Dit is deels te verklaren uit het belang van de EU, waarin het Nederlandse kapitaal een belangrijke rol speelt, in de transitie naar renewable energy en het afkomen van fossiele brandstoffen. Ook zijn er zorgen over bepaalde wetgeving die nu aan de kant wordt geschoven die juist in het belang is van (delen van) het Europese kapitaal – ‘duurzame’ winstgevendheid, dat wil zeggen, ‘duurzame’ uitbuiting van de arbeiders, heeft hun voorkeur.[8]

 

Demonstraties: geweld en verdwijningen

Het verzet van de arbeidersklasse, waaronder de klassengeorienteerde vakbeweging KASBI, van de studenten en de boeren beangstigd het Indonesische kapitaal. Bijna uit gewoonte reageert de regering, de politie en het leger met grove repressie – demonstranten werden in elkaar geslagen en er werd op ze geschoten met rubberen kogels. Tijdens de demonstraties vielen talloze gewonden en verdwenen tientallen mensen die opgepakt werden door de politie. In de whatsappgroepen van demonstranten verschenen lijsten met tientallen namen van demonstranten die spoorloos verdwenen waren nadat ze bij een demonstratie waren geweest. Bij de demonstraties werden ook journalisten in elkaar geslagen en werden opgepakte demonstranten naderhand mishandeld.[9] Ook werden provocateurs ingeschakeld die tijdens de demonstratie gingen relschoppen om de repressie goed te praten en als “noodzakelijk” af te doen.[10] Reactionaire groeperingen van islamitische of nationalistische, maar altijd hevig anticommunistische signatuur bedreigen arbeiders en vallen ze aan wanneer er stakingen uitbreken of demonstraties worden gehouden. Dit alles is kenmerkend voor een verrot, ondergaand systeem.

 

Conclusie

Het is bijzonder hoopgevend om te zien dat de Indonesische arbeiders, studenten, boeren en andere delen van de bevolking de strijd voeren tegen de verdere afbraak van hun rechten. Alle hevige repressie ten spijt gaat het Indonesische volk en haar strijdorganisaties stug verder om deze draconische Omnibus Law te stoppen. Het erin gedrilde anticommunisme kan mensen niet van strijd weerhouden. Er wordt door de mensen begrepen wie hun vijand is – het kapitaal, en dat de Indonesische arbeidersklasse de welvaart voor het land genereert, niet de kapitalisten. Met elk stuk strijd groeit het zelfvertrouwen van de Indonesische arbeidersklasse. Wij begroeten hun strijd met enthousiasme en zijn solidair met hun strijd!

 

[1] Vrij vertaald vanuit de wet zelf, zie https://en.wikipedia.org/wiki/File:RUU_Cipta_Kerja_-_Signed.pdf (p. 1, in het Indonesisch)

[2] Zie: https://majalahsedane.org/omnibus-law-cipta-kerja-sesajen-bagi-pemodal/ (in het Indonesisch)

[3] https://majalahsedane.org/omnibus-law-cipta-kerja-sesajen-bagi-pemodal/  (in het Indonesisch)

[4] https://www.lordinenuovo.it/2020/10/16/la-lotta-di-classe-infiamma-lindonesia/ (in het Italiaans, artikel van de zusterorganisatie van de CJB, de Fronte della Gioventu Comunista)

[5] https://majalahsedane.org/omnibus-law-cipta-kerja-sesajen-bagi-pemodal/ (in het Indonesisch)

[6] https://metro.tempo.co/read/1395078/giliran-aliansi-antikomunis-gelar-demo-omnibus-law-besok-di-depan-istana-negara/full&view=ok (in het Indonesisch)

[7] https://metro.tempo.co/read/1395078/giliran-aliansi-antikomunis-gelar-demo-omnibus-law-besok-di-depan-istana-negara (in het Indonesisch)

[8] https://www.greencentury.com/wp-content/uploads/2020/10/Indonesian-Omnibus-Investor-Letter.pdf

[9] https://tirto.id/cerita-demonstran-yang-hilang-saat-aksi-tolak-uu-ciptaker-f5MN

[10] https://nasional.tempo.co/read/1395200/pengamat-duga-provokator-demo-uu-cipta-kerja-dibayar-pendukung-pemerintah (in het Indonesisch)