25 November is de Internationale Dag tegen Geweld tegen Vrouwen. Deze dag is in het leven geroepen als herdenking voor de moord op drie vrouwelijke politiek activisten in de Dominicaanse Republiek op 25 november 1960. Zij hadden zich verzet tegen de extreemrechtse dictator Trujillo die door de Verenigde Staten, Nederland en andere imperialistische landen werd gesteund. Maar waarom is het vandaag nog nodig in Nederland te strijden tegen geweld tegen vrouwen? Cijfers van verschillende onderzoeksbureaus, zoals het CBS, tonen aan dat geweld tegen vrouwen ook vandaag in Nederland nog een serieus probleem is, vooral voor werkende vrouwen.

  • 45% van alle vrouwen in Nederland maakt fysiek of seksueel geweld mee. Veel vrouwen hebben te maken met intimidatie (73%), stalking (26%) of cybergeweld (17%) en 1 op de 8 vrouwen wordt slachtoffer van verkrachting. Er is veel geweld tegen vrouwen met migratie achtergrond.
  • Bijna de helft van alle werkers heeft te maken met een vorm van seksuele intimidatie op werk en 75% daarvan zijn werkende vrouwen.
  • 12.000 vrouwen maken jaarlijks gebruik van vrouwenopvang omdat het onveilig thuis is, voornamelijk vrouwen uit arme gezinnen.
  • Er zijn naar schatting ongeveer 1300 seksueel uitgebuite meisjes in Nederland.
  • 75% van de moorden op vrouwen waren door een (ex-)partner gepleegd (bij mannen is dit maar 2,7%).

Er is dus wel degelijk nog sprake van veel geweld tegen vrouwen in Nederland, in verschillende vormen.

 

Wat is dan het beleid van de Nederlandse regering en de EU tegen geweld tegen vrouwen?

Op landelijk niveau wordt het onderwerp van seksuele intimidatie en geweld besproken. Zo is er de campagne ‘Nederland kleurt oranje tegen geweld tegen vrouwen’ ieder jaar op 25 november. Maar dit is een totale schijnvertoning. Als het aankomt op concreet beleid, wordt er weinig aangepakt.

De Nederlandse overheid maakt werkgevers verantwoordelijk voor het maken en controleren van beleid om seksuele intimidatie en geweld uit te roeien. Statistieken van de FNV laten echter zien dat één op de vijf werknemers niet geïnformeerd is over het bestaan van maatregelen om deze problemen aan te kaarten op hun eigen werk. Zodoende weten vrouwelijke werkers wanneer er sprake is van zo’n voorval niet waar ze naar toe kunnen gaan binnen het bedrijf. De getallen laten zien dat geweld en intimidatie op de werkvloer geen incidenten zijn, maar dat het gaat om een structureel probleem in de bedrijven. Deze terugkerende problemen maken het noodzakelijk dat het beleid op landelijk niveau wordt bepaald, in plaats van de verantwoordelijkheid bij bedrijven te leggen en niet eens serieus te controleren op maatregelen.

Zo is er de campagne ‘Nederland kleurt oranje tegen geweld tegen vrouwen’ ieder jaar op 25 november. Maar dit is een totale schijnvertoning. Als het aankomt op concreet beleid, wordt er weinig aangepakt.

De Nederlandse overheid neemt het probleem van geweld en seksuele intimidatie tegen vrouwen in Nederland niet serieus, maar dat is niet alles. In het buitenland draagt ze actief bij aan dit probleem. Nederland was en is betrokken bij imperialistische interventies en oorlogen in een reeks landen. In sommige van die landen worden vrouwen onderdrukt, mishandeld en zelfs verkracht door reactionaire groeperingen die door de imperialisten worden gesteund. De Nederlandse regeringen en de EU, die zich zo druk zeggen te maken om vrouwenrechten, steunen reactionaire regimes in landen waar geweld tegen vrouwen zelfs wettelijk is toegestaan.

Geweld tegen vrouwen is een maatschappelijk probleem

Elk voorval van geweld tegen vrouwen vindt plaats in een specifieke context en heeft specifieke oorzaken die de dader hebben aangezet tot geweld. Vaak heeft het ook te maken met drank, drugs en mentale problemen bij mannen. Huiselijk geweld gebeurt vaak in gezinnen die geconfronteerd worden met grote problemen zoals werkloosheid, armoede, hoge schulden en allerlei factoren die de relatie in een gezin verzieken. Al deze problemen staan niet los van de maatschappij waarin we leven. Het zijn kenmerken van het kapitalisme, een systeem dat armoede, werkloosheid en andere problemen creëert voor de vrouwen en mannen van de werkende klasse.

Al deze problemen staan niet los van de maatschappij waarin we leven. Het zijn kenmerken van het kapitalisme, een systeem dat armoede, werkloosheid en andere problemen creëert voor de vrouwen en mannen van de werkende klasse.

Daarnaast speelt ook een rol dat het systeem bepaalde ideeën reproduceert over vrouwen, zoals dat de vrouw onderschikt is. Denk aan de schaamteloze teksten en uitspraken van burgerlijke politieke partijen zoals Forum voor Democratie wat betreft vrouwen en hun positie, die sommige partijen die vrouwen vooral achter het aanrecht zien. De ongelijkheid tussen de geslachten is een beslissende factor die bijdraagt aan seksisme en het minderwaardige beeld van vrouwen. Zo is Nederland koploper wat betreft vrouwen die parttime werken. Hoewel er vanuit de politiek wel geroepen wordt dat vrouwen meer uren moeten werken, zijn daar niet genoeg (zekere) banen voor in een kapitalistische maatschappij, waar altijd werkloosheid bestaat, én waar ook de zorg voor baby’s, kinderen, ouderen en zieke mensen niet door de maatschappij gedragen wordt. In plaats daarvan wordt verwacht dat individuele vrouwen deze zorg onbetaald leveren. Door deze toestand kúnnen vrouwen ook niet meer dan parttime werken. Het parttime werk en de zorgtaken die individuele vrouwen dragen maakt hun ook economisch afhankelijk van hun partner en daardoor ook kwetsbaar voor geweld.

Heeft vrouwenonderdrukking altijd al bestaan?

Geweld tegen vrouwen is niet altijd systematisch en structureel geweest. Er was namelijk een tijd waarin vrouwen hoog in aanzien stonden door hun economische rol in de primitieve maatschappijen. Onderdrukking en geweld tegen vrouwen is ontstaan met de ontwikkeling van de klassenmaatschappijen en de opkomst van het private eigendom van de productiemiddelen. Doordat de mannen de productiemiddelen in bezit hadden die de maatschappelijke rijkdom creëerden, ontstond de onderdrukking van de vrouwen. Klassenmaatschappijen en vrouwenonderdrukking, inclusief geweld tegen vrouwen, gaan hand in hand. Onder elke vorm van klassenmaatschappij – eerst de slavenhoudersmaatschappij in de Oudheid, daarna het feodalisme en ook nu in het kapitalisme, is onderdrukking van vrouwen blijven voortbestaan in verschillende vormen. Vrouwenonderdrukking is echter niet hetzelfde voor vrouwen van verschillende klassen. Werkende vrouwen zijn onder het kapitalisme dubbel onderdrukt: als loonarbeider en als verzorger in huis. Het seksisme maakt het leven van werkende vrouwen nog zwaarder.

Werkende vrouwen zijn onder het kapitalisme dubbel onderdrukt: als loonarbeider en als verzorger in huis

Kenmerkend voor de kapitalistische maatschappij is het continue winststreven van de kapitalisten, de eigenaren van de grote bedrijven. Werkende vrouwen verdienen minder en worden zo gebruikt als goedkopere arbeidskracht om meer winst te maken. Daarnaast wordt een cultuur in stand gehouden door winstgevende industrieën waarin seksistische teksten en beelden normaal zijn. Denk aan films, tv-programma’s, games en reclames waarin vrouwen als een object worden neergezet. Daarnaast heb je de prostitutie en de porno-industrie vrouwen op verschrikkelijke wijze worden uitgebuit voor winst en waar geweld tegen vrouwen inherent is. Volgens een recent onderzoek heeft 93% van de prostituees te maken met emotioneel geweld, 78% met seksueel geweld en 60% met fysiek geweld.

Hoe komen we van vrouwenonderdrukking af?

Enkele belangrijke maatregelen die op korte termijn genomen kunnen en moeten worden zijn bijvoorbeeld:

  • meer vertrouwenspersonen binnen bedrijven
  • de overheid moet concreet beleid voeren tegen geweld tegen vrouwen en erop toezien dat regels worden nageleefd
  • bedrijven, scholen, sportclubs en andere publieke instellingen moeten sneller optreden wanneer er signalen van geweld en intimidatie zijn
  • de politie moet sneller optreden bij geweld tegen vrouwen.
  • (zie all onze eisen onderaan)

Dit soort hervormingen zijn belangrijk voor onmiddellijke verbetering. Maar om geweld tegen vrouwen, vrouwenonderdrukking en ongelijkheid structureel uit te roeien, is er een andere maatschappij nodig. Een socialistische maatschappij, waar de productiemiddelen niet in handen zijn van private eigenaren, maar waar de economie en de macht in de handen liggen van de grote meerderheid: de werkende vrouwen en mannen zelf. In zo’n maatschappij zal er ruimte zijn voor economische gelijkwaardigheid en die kan er alleen maar zijn wanneer iedereen een baan heeft. Zo zullen vrouwen niet langer economisch afhankelijk zijn en kan hun volledige emancipatie van start gaan. Werkloosheid, armoede, uitbuiting en onzekerheid zullen verleden tijd zijn. Ook moet de zorg voor kinderen en ouderen collectief geregeld worden, met gratis kinderopvang en ouderenzorg, zodat vrouwen daar niet onnodig veel mee worden belast. Alle werkende mensen en vooral de vrouwen zullen veel meer vrije tijd hebben, wat ook de relaties binnen gezinnen ten goede komt.

In deze maatschappij is er geen ruimte voor seksistische ideeën die voortvloeien uit een mentaliteit die gebaseerd is op ongelijkheid en ongelijkwaardigheid. Socialistische maatschappijen hebben in het verleden al bewezen dat vrouwenonderdrukking en seksisme geen onoplosbare problemen zijn en dat grote stappen vooruit kunnen worden gezet wanneer het kapitalisme wordt omvergeworpen en de werkende vrouwen en mannen hun lot in eigen hand nemen. Daadwerkelijke gelijkwaardigheid tussen mannen en vrouwen en een einde aan geweld tegen vrouwen vereist dus een revolutionaire verandering van de samenleving. Alleen het socialisme-communisme zal een einde maken aan de dubbele uitbuiting van vrouwen, thuis en op het werk. De strijd voor het socialisme gaat hand in hand met de strijd voor de emancipatie van alle vrouwen.

 

Daarom kleurt Nederland niet oranje, maar rood tegen geweld tegen vrouwen!

 

ALS CJB EISEN WE:

Economische afhankelijkheid maakt vrouwen kwetsbaar. Financiële zelfstandigheid en zekerheid maakt vrouwen sterk. Daarom:

  • zekere banen voor iedereen
  • Werk is structureel? Vast contract!
  • gratis kinderopvang voor iedereen, ook in avond, nacht en weekend

De overheid is verantwoordelijk voor de veiligheid van alle mensen, ook van vrouwen:

  • ontwikkel wetenschappelijk onderbouwd beleid voor bedrijven, publieke instanties en andere organisaties
  • maak beleid tegen geweld tegen vrouwen tot wet; stel concrete doelen en controleer op realisatie
  • vertrouwenspersonen overal verplicht & bekend maken
  • regelmatige verplichte voorlichting & workshops op basisscholen, middelbare scholen, beroepsonderwijs, hoger onderwijs en voor docenten
  • bij het beleid en de voorlichting moet er aandacht zijn voor factoren die mee kunnen spelen bij geweld tegen bepaalde groepen vrouwen, zoals racisme voor vrouwen met een buitenlandse achtergrond, homofobie bij lesbiennes of transfobie bij transgendervrouwen
  • creëer een inspectie voor de naleving van dit beleid die toeziet op bedrijven, publieke instanties en andere organisaties, en indien nodig sancties kan opleggen
  • geen criminalisering van prostituees, proactief beleid om geweld en uitbuiting door pooiers of klanten op te sporen en te straffen
  • straf feminicide als haatmisdrijf
  • handhaaf tegen intimidatie op straat
  • geen samenwerking met reactionaire regeringen