Redactie
Transgenderzorg in Nederland lijdt onder schrijnende problemen. De wachttijden binnen de transgenderzorg bereiken momenteel bijna twee en een half jaar. Het lange wachten leidt tot depressie, zelfmedicatie en zelfmoord(pogingen) van transgender personen. En dit al sinds jaren!
De oorzaken zijn meervoudig. De geestelijke gezondheidszorg lijdt aan structurele onderfinanciering. Niet alleen in Nederland, maar over de hele wereld zien we dat het kapitalistische systeem niet in staat is om aan de behoefte naar dit soort zorg te voldoen. Psychologen spelen in het huidige zorgaanbod voor transgender personen een prominente rol, wat ertoe leidt dat een tekort aan geschoolde psychologen snel een knelpunt vormt in het bieden van zorg. Echter is het zorgtekort niet beperkt tot het psychologische onderdeel. Ook voor diverse aspecten van de lichamelijke zorg lopen de wachttijden op tot wel 2 jaar. Dit probleem kan alleen opgelost worden door meer personeel op te leiden en structureel te investeren in de gezondheidszorg en met name in de geestelijke gezondheidszorg met onder meer de transgenderzorg en de jeugdzorg waar wachtlijsten ook ieder jaar dodelijke slachtoffers eisen, bijvoorbeeld doordat suïcidale jongeren te lang op hulp moeten wachten.
Meer geld alleen is echter niet de oplossing, want er zijn ook problemen in de inhoudelijke vormgeving van de transgender zorg. In het huidige zorgtraject voor transgender personen is de rol van psychologen vaak die van een poortwachter, in plaats van dat de psycholoog een ondersteunende rol speelt in de zoektocht van de patiënt. Bijvoorbeeld, als de psycholoog inschat dat de patiënt in diens omgeving minder geaccepteerd gaat worden als transgender persoon kan de psycholoog weigeren transitiezorg in te zetten zonder dat de mening van de patiënt zelf in acht genomen wordt. Dit leidt tot een scheef zorgaanbod, waar de patiënt weinig zelfbeschikking heeft en de zorgverlener ook weinig vrijheid heeft om passende zorg te leveren. Feitelijk worden hiermee – ten minste gedeeltelijk – maatschappelijke vooroordelen leidend gemaakt i.p.v. proactief op te treden voor maatschappelijke verandering en slachtoffers van discriminatie te beschermen.
Doordat het publieke zorgstelsel niet aan de behoeften van transgender personen voldoet zijn er diverse private klinieken opgesprongen, die met winstoogmerk transitiezorg aanbieden. Zo wordt de toegang tot zorg afhankelijk van iemands geldbuidel enerzijds, maar anderzijds zijn ook de risico’s voor diegene die voor een private kliniek kiezen veel groter. Het voorbeeld van het bedrijf Stepwork is hier relevant. Onbetaald personeel, schimmige boekhouding en lage kwaliteit van zorg hebben geleid tot het uiteindelijke faillissement van het bedrijf waardoor honderden patiënten maandenlang zonder zorg hebben gezeten.
De enige oplossing voor het falen van het zorgstelsel – zij het nou in de transgender zorg, de jeugdzorg, de geestelijke gezondheidszorg of in het bereiken van gediscrimineerde groepen om een coronavaccinatie te nemen – is een publiek zorgstelsel zonder private zorgverzekeraars of zorgaanbieders, waarbij zorg gratis is voor iedereen. We moeten de zorg uit handen halen van de kapitalisten zodat er daar wordt geïnvesteerd waar het nodig is in plaats van daar waar het winstgevend is.